Commit | Line | Data |
---|---|---|
cc725808 PE |
1 | Lernilo pri Emacs. Vidu finon por kondiĉoj pri kopii. |
2 | Mallonga lernilo pri Emakso (Emacs). -- La uzokondiĉojn vd ĉe la fino. | |
4b5512c8 | 3 | |
cc725808 PE |
4 | Emaksaj ordonoj ĝenerale uzas aŭ la STIR-klavon (ofte markitan "Ctrl" |
5 | aŭ "CTL"), aŭ la META-klavon (ofte markitan "EDIT" aŭ "Alt"). Prefere | |
6 | ol plene skribi tion ĉiufoje, ni uzos la sekvajn mallongigojn: | |
4b5512c8 KH |
7 | |
8 | C-<signo> signifas "premante la STIR-klavon tajpu la signon <signo>". | |
9 | Do, C-f estus: premtenu la STIR-klavon kaj tajpu f. | |
10 | ||
cc725808 | 11 | M-<signo> signifas "premante la META-klavon (aŭ EDIT- aŭ Alt-klavon) |
54b757fa | 12 | tajpu <signo>n. Se vi havas nek META- nek EDIT- nek |
cc725808 | 13 | Alt-klavon, anstataŭe premu kaj malpremu la Esc-klavon kaj |
4b5512c8 KH |
14 | poste tajpu <signo>n. Ni skribas <ESC> por la Esc-klavo. |
15 | ||
54b757fa | 16 | GRAVA NOTO: por fini la Emaksan seancon, tajpu C-x C-c. (Du signoj.) |
cc725808 | 17 | En ĉi tiu lernilo, la signoj ">>" ĉe la maldekstra marĝeno rekomendas |
4b5512c8 KH |
18 | al vi tuj provi uzi ordonon. Ekzemple: |
19 | <<Blank lines inserted here by startup of help-with-tutorial>> | |
cc725808 | 20 | [Mezo de paĝo malplenas pro instruaj kialoj. La teksto pluas sube.] |
54b757fa GM |
21 | >> Nun tajpu C-v (Vidu sekvantan ekranplenon) por vidigi la sekvan |
22 | ekranplenon. (Procedu: tenante premita la STIR-klavon tajpu v). | |
cc725808 | 23 | De nun, ripetu ĉi tion ĉiun fojon kiam vi finlegos la ekranon. |
4b5512c8 | 24 | |
cc725808 | 25 | Notu ke estas dulinia komunaĵo inter la tujsekvaj ekranplenoj; tio |
4b5512c8 KH |
26 | donas kontinuecon por faciligi la legadon. |
27 | ||
cc725808 PE |
28 | Antaŭ ĉio vi bezonas scii kiel moviĝi de loko al loko en la teksto. |
29 | Vi jam povas moviĝi je unu ekrano antaŭen per C-v. Por moviĝi | |
30 | malantaŭen je unu ekrano, tajpu M-v (premu la META-klavon kaj tajpu v, | |
31 | aŭ tajpu <ESC>c se vi ne havas META-, EDIT- aŭ Alt-klavon). | |
4b5512c8 KH |
32 | |
33 | >> Provu tajpi M-v kaj sekve C-v kelkfoje. | |
34 | ||
35 | ||
36 | * RESUMO | |
37 | -------- | |
38 | ||
39 | La sekvaj ordonoj servas por foliumi ekranplenojn: | |
40 | ||
cc725808 PE |
41 | C-v Moviĝu antaŭen je unu ekranpleno |
42 | M-v Moviĝu malantaŭen je unu ekranpleno | |
43 | C-l Viŝu la ekranon kaj reeligu la tutan tekston, aranĝante | |
44 | ĝin ĉirkaŭ la kursoro lokita centre de la ekrano. | |
54b757fa | 45 | (Tiu estas C-L, la stira lo; ne C-1, la stira unu.) |
4b5512c8 | 46 | |
cc725808 PE |
47 | >> Trovu la kursoron, kaj notu ĝian kuntekston. Tajpu C-l. Retrovu |
48 | la kursoron kaj notu ke ĝi restas en la sama kunteksto. | |
4b5512c8 KH |
49 | |
50 | ||
51 | * BAZAJ RIMEDOJ POR REGI KURSORON | |
52 | --------------------------------- | |
53 | ||
cc725808 | 54 | Foliumi per ekranplenoj estas utila afero, sed kiel oni moviĝu al |
4b5512c8 KH |
55 | preciza loko en la teksto sur la ekrano? |
56 | ||
57 | Estas kelkaj metodoj por fari tion. Oni povas uzi la sagoklavojn, sed | |
54b757fa | 58 | pli produktive estas teni la manojn en la normala pozicio kaj uzi la |
cc725808 PE |
59 | ordonojn C-p, C-b, C-f, kaj C-n. Ĉiu de tiuj ordonoj movas la |
60 | kursoron je unu vertikalo aŭ horizontalo en la koncerna direkto sur la | |
61 | ekrano. Ĉi tiu tabelo montras tiujn kvar ordonojn kaj kien ili movas | |
4b5512c8 KH |
62 | la kursoron: |
63 | ||
cc725808 | 64 | Al la antaŭa linio, C-p |
4b5512c8 KH |
65 | (angle: Previous line) |
66 | : | |
67 | : | |
cc725808 | 68 | Antaŭen, C-b .... Nuna loko de la kursoro .... Sekven, C-f |
4b5512c8 KH |
69 | (ang. Backward) : (ang. Forward) |
70 | : | |
71 | Al la sekva linio, C-n | |
72 | (angle: Next line) | |
73 | ||
cc725808 | 74 | >> Movu la kursoron al la centra linio de la diagramo per C-n aŭ C-p. |
54b757fa | 75 | Tajpu C-l por vidi la tutan diagramon vertikale centrigita sur la |
4b5512c8 KH |
76 | ekrano. |
77 | ||
cc725808 | 78 | La literoj estas elektitaj laŭ la koncernaj anglaj vortoj: P el |
54b757fa | 79 | "previous", N el "next", B el "backward" kaj F el "forward". Tiuj |
cc725808 | 80 | estas la bazaj ordonoj por movi la kursoron, kaj vi uzos ilin ĉiam, do |
54b757fa | 81 | utilas al vi lerni ilin nune. |
4b5512c8 | 82 | |
cc725808 | 83 | >> Uzu C-n kelkfoje por mallevi la kursoron al ĉi tiu linio. |
4b5512c8 KH |
84 | |
85 | >> Uzu C-f por avanci en la linion kaj sekve C-p por movi supren. | |
86 | Atentu kion C-p faras kiam la kursoro estas meze de la linio. | |
87 | ||
cc725808 PE |
88 | Ĉiu teksta linio finiĝas per novlinia signo, kiu disigas ĝin disde la |
89 | sekva linio. La lasta linio en via dosiero devus havi novlinion ĉe la | |
90 | fino (sed Emacs ne postulas ĝin). | |
4b5512c8 | 91 | |
cc725808 PE |
92 | >> Provu uzi C-b ĉe linikomenco. Ĝi devas movi al la fino de la |
93 | antaŭa linio. Tio okazas ĉar ĝi movas reen trans la novlinian | |
4b5512c8 KH |
94 | signon. |
95 | ||
96 | C-f povas movi trans novlinion analogie kiel C-b | |
97 | ||
98 | >> Uzu C-b por vidi kie estas la kursoro. | |
cc725808 | 99 | Poste uzu C-f kelkfoje por reveni ĉe la linifinon. |
4b5512c8 KH |
100 | Poste faru unu C-f pli por transiri en la sekvantan linion. |
101 | ||
cc725808 PE |
102 | Kiam vi pasas trans la supron aŭ malsupron de la ekrano, la teksto |
103 | transranda ŝoviĝas sur la ekranon. Tio estas nomata "rulumado". Ĝi | |
104 | ebligas movi la kursoron al specifita loko en la teksto sen perdi ĝin | |
4b5512c8 KH |
105 | (la kursoron) de sur la ekrano. |
106 | ||
107 | >> Provu uzi C-n por movi la kursoron de sur la malsupro de la ekrano, | |
108 | kaj vidu kio okazas. | |
109 | ||
cc725808 | 110 | Se movado per signoj estas tro malrapida, moviĝu per vortoj. M-f |
4b5512c8 KH |
111 | (Meta-f) movas je unu vorto posten kaj M-b movas je unu vorto reen. |
112 | ||
113 | >> Tajpu kelkfoje M-f kaj M-b. | |
114 | ||
54b757fa GM |
115 | Kiam vi estas meze de vorto, M-f movas al la fino de la vorto. Kiam |
116 | vi estas en intervorta spaco, M-f movas al la fino de la sekva vorto. | |
4b5512c8 KH |
117 | M-b faras analogie en la mala direkto. |
118 | ||
119 | >> Tajpu M-f kaj M-b kelkfoje, intermiksante kun C-f kaj C-b, por vidi | |
120 | la efikon de M-f kaj M-b el diversaj lokoj ene kaj inter vortoj. | |
121 | ||
54b757fa GM |
122 | Rimarku la analogion inter C-f kaj C-b unuflanke, kaj M-f kaj M-b |
123 | aliflanke. Tre ofte Meta-signoj servas por funkcioj rilataj al unuoj | |
124 | difinitaj lingve (vortoj, frazoj, alineoj), dum la stiraj C-signoj | |
125 | funkcias sur elementaj unuoj sendependaj de la enhavo (signopozicioj, | |
4b5512c8 KH |
126 | linioj, ktp.). |
127 | ||
cc725808 PE |
128 | Tiu analogio validas ankaŭ por linioj kaj frazoj: C-a kaj C-e movas al |
129 | la komenco aŭ fino de linio, kaj M-a kaj M-e movas al la komenco aŭ | |
4b5512c8 KH |
130 | fino de frazo. |
131 | ||
132 | >> Provu kelkajn C-a, poste kelkajn C-e. | |
133 | Provu kelkajn M-a, poste kelkajn M-e. | |
134 | ||
54b757fa | 135 | Observu kiel ripetaj C-a faras nenion pli ol unufoje, dum ripetaj M-a |
cc725808 | 136 | plu movas je unu frazo pluen. Kvankam la analogio ne estas plena, ĉiu |
4b5512c8 KH |
137 | ordono kondutas nature. |
138 | ||
54b757fa GM |
139 | La loko de la kursoro en la teksto estas nomata "punkto" (angle |
140 | "point"). Alidire, la kursoro montras sur la ekrano kie "punkto" | |
4b5512c8 KH |
141 | estas en la teksto. |
142 | ||
143 | Jen resumo de simplaj ordono por movi la kursoron, inklude la ordonojn | |
cc725808 | 144 | por moviĝi per vortoj kaj frazoj: |
4b5512c8 | 145 | |
cc725808 PE |
146 | C-f Moviĝu sekven je unu signopozicio |
147 | C-b Moviĝu reen je unu signopozicio | |
4b5512c8 | 148 | |
cc725808 PE |
149 | M-f Moviĝu sekven je unu vorto |
150 | M-b Moviĝu antaŭen je unu vorto | |
4b5512c8 | 151 | |
cc725808 PE |
152 | C-n Moviĝu en la malsuran linion |
153 | C-p Moviĝu en la suran linion | |
4b5512c8 | 154 | |
cc725808 PE |
155 | C-a Moviĝu al la linikomenco |
156 | C-e Moviĝu al la linifino | |
4b5512c8 | 157 | |
cc725808 PE |
158 | M-a Moviĝu al la komenco de la frazo |
159 | M-e Moviĝu al la fino de la frazo | |
4b5512c8 | 160 | |
cc725808 | 161 | >> Provu ĉiujn ĉi ordonojn, nun po kelkfoje por praktiki. Ili estas |
4b5512c8 KH |
162 | la plej ofte uzataj ordonoj. |
163 | ||
54b757fa GM |
164 | Du aliaj kursormovaj ordonoj estas M-< (Meta Malpli-ol), kiu movas al |
165 | la komenco de la tuta teksto, kaj M-> (Meta Pli-ol), kiu movas al la | |
4b5512c8 KH |
166 | fino de la tuta teksto. |
167 | ||
cc725808 PE |
168 | Ĉe la plejmulto de terminaloj, la "<" estas super la komo, do vi devas |
169 | uzi la majuskligan klavon por tajpi ĝin. Ĉe tiuj terminaloj vi ankaŭ | |
4b5512c8 KH |
170 | devas uzi la majuskligan klavon por tajpi M-<; sen la majuskliga klavo |
171 | rezultus "M-," (Meta-komo). | |
172 | ||
cc725808 PE |
173 | >> Provu tajpi M-< nune, por moviĝi al la komenco de la lernilo. |
174 | Poste uzu C-v multfoje por reveni ĉi tien. | |
4b5512c8 | 175 | |
cc725808 PE |
176 | >> Provu tajpi M-> nune, por moviĝi al la fino de la lernilo. |
177 | Poste uzu M-v multfoje por reveni ĉi tien. | |
4b5512c8 | 178 | |
cc725808 | 179 | Vi ankaŭ povas movi la kursoron per la sagoklavoj, se via terminalo |
4b5512c8 | 180 | havas ilin. Ni tamen rekomendas ke vi lernu C-b, C-f, C-n kaj C-p pro |
cc725808 PE |
181 | tri kialoj. Unue, ili funkcias ĉe ĉia terminalo. Due, kiam vi |
182 | kutimiĝos al Emakso, vi trovos ke tajpi tiujn stirsignojn estas pli | |
183 | rapida ol tajpi la sagoklavojn (ĉar vi ne devas formovi viajn manojn | |
184 | de la normala tajpada pozicio). Trie, kiam vi kutimiĝos uzi tiujn | |
185 | stirajn ordonojn, vi facile lernos uzi ankaŭ aliajn kursormovajn | |
4b5512c8 KH |
186 | ordonojn. |
187 | ||
54b757fa | 188 | La plejparto da Emaksaj ordonoj akceptas nombran argumenton; por la |
cc725808 PE |
189 | plejparto da ordonoj, ĝi funkcias kiel ripetilo. Por indiki al ordono |
190 | la nombron de ripetoj, tajpu C-u kaj sekve la ciferojn antaŭ ol tajpi | |
191 | la ordonon. Se vi havas META-klavon (aŭ EDIT-, aŭ Alt-klavon), eblas | |
192 | ankaŭ alia metodo por doni nombran argumenton: tajpu la ciferojn | |
193 | premtenante la META-klavon. Ni rekomendas lerni la metodon de C-u ĉar | |
194 | ĝi funkcias ĉe ĉia terminalo. La nombra argumento ankaŭ estas nomata | |
195 | "prefiksa argumento", ĉar la argumenton oni tajpas antaŭ la koncerna | |
4b5512c8 KH |
196 | ordono. |
197 | ||
198 | Ekzemple, C-u 8 C-f movas vin al la oka signo sekvanta. | |
199 | ||
cc725808 | 200 | >> Uzu C-n aŭ C-p kun nombra argumento por movi la kursoron en apudan |
4b5512c8 KH |
201 | linion per sola ordono. |
202 | ||
203 | La plejparto da ordonoj uzas la nombran argumenton kiel ripetilon, sed | |
cc725808 PE |
204 | iuj ordonoj ĝin uzas alicele. Kelkaj ordonoj (tamen neniu el la |
205 | lernitaj) uzas ĝin kiel indikilon -- la ekzisto de prefiksa argumento, | |
206 | sendepende de ĝia valoro, igas la ordonon agi alimaniere. | |
4b5512c8 | 207 | |
54b757fa | 208 | C-v kaj M-v estas alispeca escepto. Kiam vi donas al ili argumenton, |
cc725808 | 209 | ili rulumas la ekranon supren aŭ suben je tiom da linioj, anstataŭ je |
4b5512c8 KH |
210 | ekranplenoj. Ekzemple, C-u 8 C-v rulumas la ekranon je 8 linioj. |
211 | ||
212 | >> Tajpu C-u 8 C-v nun. | |
213 | ||
cc725808 PE |
214 | Ĉi tio devis rulumi la ekranon je 8 linioj supren. Se vi deziras |
215 | retrorulumi ĝin suben, vi povas doni argumenton al M-v. | |
4b5512c8 | 216 | |
cc725808 PE |
217 | Se vi uzas Emakson sub grafika fenestrosistemo, ekz-e X11 aŭ |
218 | MS-Windows, ĝi devas havi altan ortograman regionon nomatan rulumskalo | |
219 | ĉe la (mal)dekstra flanko de la Emaksa fenestro. Vi povas rulumi la | |
4b5512c8 KH |
220 | tekston klakante per la muso en la rulumskalo. |
221 | ||
cc725808 | 222 | >> Provu premi la mezan butonon (de la muso) ĉe la supro de la |
54b757fa | 223 | emfazata regiono interne de la rulumskalo. Tio devus rulumi la |
cc725808 | 224 | tekston ĝis pozicio determinita per tio, kiom alte aŭ malalte vi |
4b5512c8 KH |
225 | alklakis. |
226 | ||
54b757fa | 227 | >> Provu movi la muson supren kaj suben, tenante premita la mezan |
cc725808 | 228 | musbutonon. Vi vidos ke la teksto rulumas supren kaj suben laŭ |
4b5512c8 KH |
229 | tio, kiel vi movas la muson. |
230 | ||
231 | ||
232 | * SE EMAKSO SVENIS | |
233 | ------------------ | |
234 | ||
cc725808 | 235 | Se Emakso ĉesis respondi al viaj ordonoj, vi povas sendanĝere ĝin |
54b757fa | 236 | malbloki tajpante C-g. Vi povas uzi C-g por haltigi ordonon kiu |
cc725808 | 237 | plenumiĝas tro longe. |
4b5512c8 | 238 | |
cc725808 | 239 | Vi ankaŭ povas uzi C-g por forigi nombran argumenton aŭ la komencon de |
4b5512c8 KH |
240 | ordono kiun vi ne deziras fini. |
241 | ||
242 | >> Tajpu C-u 100 por fari nombran argumenton 100, sekve tajpu C-g. | |
cc725808 | 243 | Nun tajpu C-f. Ĝi devas movi je nur unu signo, ĉar vi forigis la |
4b5512c8 KH |
244 | argumenton per C-g. |
245 | ||
246 | Se vi erare tajpis <ESC> (la eskapklavon), vi povas vin malembarasi de | |
cc725808 | 247 | ĝi per C-g. |
4b5512c8 KH |
248 | |
249 | ||
cc725808 | 250 | * MALŜALTITAJ ORDONOJ |
4b5512c8 KH |
251 | --------------------- |
252 | ||
cc725808 | 253 | Iuj Emaksaj ordonoj estas malŝaltitaj por ke komencantoj ne uzu ilin |
4b5512c8 KH |
254 | akcidente. |
255 | ||
cc725808 PE |
256 | Se vi tajpas iun el la malŝaltitaj ordonoj, Emakso eligas mesaĝon |
257 | indikantan la tajpitan ordonon, kaj demandas ĉu vere vi volas uzi ĝin. | |
4b5512c8 | 258 | |
54b757fa | 259 | Se vi intencas uzi la ordonon, tajpu spaceton responde al la demando. |
cc725808 | 260 | Normale, se vi ne deziras plenumi la malŝaltitan ordonon, respondu per |
4b5512c8 KH |
261 | "n". |
262 | ||
cc725808 | 263 | >> Tajpu C-x C-l (kiu estas malŝaltita ordono), kaj tajpu "n" responde |
4b5512c8 KH |
264 | al la demando. |
265 | ||
266 | ||
267 | * FENESTROJ | |
268 | ----------- | |
269 | ||
54b757fa GM |
270 | En Emakso vi povas havi plurajn fenestrojn montrantajn sian propran |
271 | tekston. Ni klarigos poste kiel uzi plurajn fenestrojn. Sed nun ni | |
272 | klarigu kiel forigi nebezonatajn fenestrojn kaj reveni al la simpla | |
4b5512c8 KH |
273 | unufenestra redaktado. Tio estas facila: |
274 | ||
cc725808 | 275 | C-x 1 Unu fenestro (t.e., forigu ĉiujn aliajn fenestrojn) |
4b5512c8 | 276 | |
54b757fa | 277 | Tio estas STIR-x kaj poste la cifero 1. "C-x 1" pligrandigas la |
cc725808 PE |
278 | fenestron enhavantan la kursoron, tiel ke ĝi okupu la tutan ekranon. |
279 | Ĝi malaperigas ĉiujn aliajn fenestrojn. | |
4b5512c8 | 280 | |
cc725808 | 281 | >> Movu la kursoron en ĉi tiun linion kaj tajpu C-u 0 C-l. |
4b5512c8 | 282 | >> Tajpu C-h k C-f. |
cc725808 | 283 | Vidu kiel ĉi tiu fenestro malkreskas, dum nova fenestro aperas por |
4b5512c8 KH |
284 | montri instrukcion pri la C-f ordono. |
285 | ||
286 | >> Tajpu C-x 1 kaj vidu la instrukcian fenestron malaperi. | |
287 | ||
cc725808 PE |
288 | Tiu ordono malsimilas la aliajn ordonojn kiujn vi lernis antaŭe ĉar ĝi |
289 | konsistas el du signoj. Ĝin komencas la signo STIR-x. Ekzistas tuta | |
290 | serio da ordonoj kiuj komenciĝas per STIR-x; multaj el ili koncernas | |
54b757fa | 291 | fenestrojn, dosierojn, bufrojn, kaj rilatajn aferojn. Tiuj ordonoj |
cc725808 | 292 | estas du, tri aŭ kvar signojn longaj. |
4b5512c8 KH |
293 | |
294 | ||
cc725808 | 295 | * ENŜOVO KAJ FORVIŜO |
4b5512c8 KH |
296 | -------------------- |
297 | ||
cc725808 | 298 | Se vi deziras enŝovi tekston, simple ĝin tajpu. Signojn kiujn oni |
54b757fa | 299 | povas vidi, ekzemple A, 7, *, ktp, Emakso traktas kiel tekston kaj |
4b5512c8 KH |
300 | enmetas tuj. Tajpu <Return> (la enigan klavon) por enigi linifinilon. |
301 | ||
cc725808 PE |
302 | Por forviŝi la ĵus tajpitan signon tajpu <Retroviŝu>. <Retroviŝu> |
303 | estas tiu klavo de la klavaro, kiun oni ankaŭ ekster Emakso normale | |
304 | uzas por forigi la ĵus tajpitan signon. Kutime ĝi estas granda klavo | |
305 | unu aŭ du vicojn super Return-klavo, kaj eble estas markita per | |
306 | "Delete", "Del" aŭ "Backspace". | |
4b5512c8 | 307 | |
cc725808 PE |
308 | Se tiu klavo estas markita per "Backspace" (retropaŝo), tiam ĝuste ĝin |
309 | oni uzu por <Retroviŝu>. Se krome estas alia klavo, markita <Delete>, | |
310 | ĝi ne estas <Retroviŝu>. | |
4b5512c8 | 311 | |
cc725808 | 312 | Ĝenerale, <Retroviŝu> estas tiu klavo kiu forviŝas la signon tuj antaŭ |
4b5512c8 KH |
313 | la nuna kursorloko. |
314 | ||
cc725808 PE |
315 | >> Faru ĉi tion nun -- tajpu kelkajn signojn, poste forviŝu ilin |
316 | tajpante kelkajn <Retroviŝu>. Ne timu difekti ĉi tiun dosieron; vi | |
317 | ne ŝanĝos la originalan lernilon. Ĉi tio estas nur ties labora | |
4b5512c8 KH |
318 | kopio por vi. |
319 | ||
cc725808 | 320 | Kiam linio da teksto iĝas pli longa ol la ekrana linio, la teksta |
4cafb413 | 321 | linio transiras sur la sekvan ekranan linion. Retroklino (“\”) -- aŭ, |
cc725808 | 322 | en grafika fenestrosistemo, kurba sageto -- en la dekstra marĝeno |
4b5512c8 KH |
323 | indikas tian transiron. |
324 | ||
cc725808 | 325 | >> Enigu tekston ĝis ĝi atingos la dekstran marĝenon, kaj plu enigu. |
4b5512c8 KH |
326 | Vi vidos transiron en la sekvan linion. |
327 | ||
cc725808 | 328 | >> Ripete <Retroviŝu> por remallongigi la tekstan linion ĝis la longo |
4b5512c8 KH |
329 | de unu ekrana linio denove. La transiro malaperas. |
330 | ||
cc725808 PE |
331 | Vi povas forviŝi linifinan signon tiel same kiel iun ajn signon. |
332 | Forviŝo de linifinilo inter du linioj kunigas ilin en unu linion. Se | |
333 | la rezulta kunigita linio estas pli longa ol la ekrana larĝo, ĝi | |
4b5512c8 KH |
334 | aperos kun transiro. |
335 | ||
cc725808 PE |
336 | >> Movu la kursoron al la komenco de linio kaj tajpu <Retroviŝu>. La |
337 | linio kuniĝos kun la ĵusa linio. | |
4b5512c8 | 338 | |
cc725808 | 339 | >> Tajpu <Return> por reenigi la linifinilon kiun vi ĵus forviŝis. |
4b5512c8 KH |
340 | |
341 | Memoru ke vi povas doni ripetilon al plejparto da Emaksaj ordonoj; tio | |
cc725808 | 342 | koncernas ankaŭ tekstajn signojn. Ripetilo ĉe teksta signo enigas ĝin |
4b5512c8 KH |
343 | plurfoje. |
344 | ||
345 | >> Provu tion nun -- tajpu "C-u 8 *" por enigi "********". | |
346 | ||
54b757fa | 347 | Vi lernis la plej fundamentan metodon por tajpi en Emakso kaj por |
cc725808 PE |
348 | korekti erarojn. Vi povas forviŝi per vortoj aŭ per linioj. Jen |
349 | resumo de forviŝaj ordonoj: | |
4b5512c8 | 350 | |
cc725808 PE |
351 | <Retroviŝu> forviŝu la signon ĵus antaŭ la kursoro |
352 | C-d forviŝu la signon tuj post la kursoro | |
4b5512c8 | 353 | |
cc725808 PE |
354 | M-<Retroviŝu> forĵetu la vorton ĵus antaŭ la kursoro |
355 | M-d forĵetu la vorton tuj post la kursoro | |
4b5512c8 | 356 | |
cc725808 PE |
357 | C-k forĵetu de la kursorloko ĝis la linifino |
358 | M-k forĵetu de la kursorloko ĝis la frazfino | |
4b5512c8 | 359 | |
cc725808 PE |
360 | Rimarku ke <Retroviŝu> kaj C-d rilate al M-<Retroviŝu> kaj M-d etendas |
361 | la analogion komencitan de C-f kaj M-f (nu, <Retroviŝu> ne vere estas | |
54b757fa | 362 | stirsigno, sed ni ne estu tro pedantaj). C-k kaj M-k iom similas al |
cc725808 | 363 | C-e kaj M-e, sed rilate al linioj anstataŭ frazoj. |
4b5512c8 | 364 | |
cc725808 PE |
365 | Vi ankaŭ povas forĵeti iun ajn parton de la bufro per unu senvaria |
366 | metodo. Moviĝu al unu ekstremaĵo de tiu parto, kaj tajpu "C-@" (aŭ | |
367 | "C-SPC", "SPC" simbolas spaceton). Moviĝu al la alia ekstremaĵo, kaj | |
368 | tajpu C-w. Tio forĵetas la tutan tekston inter la du lokoj. | |
4b5512c8 | 369 | |
cc725808 PE |
370 | >> Movu la kursoron al la V ĉe la komenco de la antaŭa alineo. |
371 | >> Tajpu C-SPC. Emakso devas montri mesaĝon: "Mark set" ("Markite") | |
372 | ĉe la fundo de la ekrano. | |
373 | >> Movu la kursoron al la o en "ekstremaĵo", en la dua linio de la | |
4b5512c8 | 374 | alineo. |
cc725808 PE |
375 | >> Tajpu C-w. Tio forĵetos la tekston komenciĝantan ĉe la V, kaj |
376 | finiĝantan ĵus antaŭ la o. | |
4b5512c8 | 377 | |
cc725808 PE |
378 | La diferenco inter "forĴETI" kaj "forVIŜI" ion konsistas en tio, ke vi |
379 | povas re-enŝovi "forĵetitajn" aĵojn, sed ne "forviŝitajn" aĵojn. | |
380 | Re-enŝovo de forĵetita teksto nomiĝas "enĵeto" (angle "yanking"). | |
381 | Ĝenerale, la ordonoj por forigi multe da teksto ĝin "forĵetas" (do, | |
382 | ili ankaŭ ebligas ĝin "enĵeti"); male, la ordonoj por forviŝi nur unu | |
383 | signon, aŭ nur blankajn liniojn kaj spacetojn, ne konservas la | |
384 | forigitan tekston (kaj oni ne povas ĝin enĵeti). | |
4b5512c8 | 385 | |
54b757fa | 386 | >> Movu la kursoron al la komenco de nemalplena linio. Poste tajpu |
cc725808 PE |
387 | C-k por forĵeti la tekston de tiu linio. |
388 | >> Tajpu C-k duafoje. Vi vidos ke ĝi forĵetas la linifinilon | |
4b5512c8 KH |
389 | sekvantan tiun linion. |
390 | ||
cc725808 PE |
391 | Rimarku ke unuopa C-k forĵetas la enhavon de la linio, kaj dua C-k |
392 | forĵetas la linion mem kaj igas la postajn liniojn ŝoviĝi supren. C-k | |
393 | traktas nombran argumenton speciale: ĝi forĵetas tiom da linioj KAJ | |
394 | ilian enhavaĵon. Ĉi tio ne estas simpla ripetado. C-u 2 C-k forĵetas | |
4b5512c8 KH |
395 | du liniojn kaj iliajn linifinojn; tajpi C-k dufoje ne farus tion. |
396 | ||
cc725808 PE |
397 | Reenigi forĵetitan tekston nomiĝas "enĵetado". Vi povas enĵeti la |
398 | forĵetitan tekston aŭ en la saman lokon de kie ĝi estis forĵetita, aŭ | |
399 | en alian lokon de la redaktata teksto, aŭ eĉ en alian dosieron. Vi | |
400 | povas enĵeti la tekston kelkfoje por fari plurajn kopiojn de ĝi. | |
4b5512c8 | 401 | |
cc725808 | 402 | Por repreni la laste forĵetitan tekston kaj enigi ĝin tien kie la |
4b5512c8 KH |
403 | kursoro nune estas, tajpu "C-y" (de la angla vorto "yank"). |
404 | ||
cc725808 | 405 | >> Provu ĝin: tajpu C-y por enĵeti la tekston. |
4b5512c8 | 406 | |
cc725808 PE |
407 | Atentu ke se vi tujsekve faras plurajn C-k, ĉiuj forĵetataĵoj |
408 | konserviĝas kune, por ke oni povu enĵeti ĉiujn ĉi liniojn per unu C-y. | |
4b5512c8 | 409 | |
cc725808 | 410 | >> Faru ĉi tion nun, tajpu C-k kelkfoje. |
4b5512c8 | 411 | |
cc725808 | 412 | Nun, por repreni tiun forĵetitan tekston: |
4b5512c8 KH |
413 | |
414 | >> Tajpu C-y. Poste movu la kursoron je kelkaj linioj suben kaj tajpu | |
415 | C-y denove. Nun vi scias kiel kopii iom da teksto. | |
416 | ||
cc725808 PE |
417 | Kion fari se vi, havante iom da teksto enĵetota, forĵetas ion alian? |
418 | C-y enĵetus la pli ĵusan forĵetaĵon. Sed la antaŭa teksto ne estas | |
419 | perdita. Vi povas re-enĵeti ĝin per la ordono M-y. Farinte C-y por | |
420 | enĵeti la plej ĵusan forĵetaĵon, tajpu M-y por anstataŭigi la | |
421 | enĵetitan tekston per pli frua forĵetaĵo. Tajpadu M-y denove, kaj unu | |
422 | post la alia enĵetiĝos pli fruaj forĵetaĵoj. Trovinte la serĉatan | |
423 | pecon, vi ne bezonas fari ion por konservi ĝin. Simple daŭrigu vian | |
424 | redaktadon, kaj lasu la enĵetitan tekston tie kie ĝi estas. | |
425 | ||
426 | Se vi uzos M-y sufiĉe da fojoj, vi revenos al la komenca loko (la plej | |
427 | ĵusa forĵetaĵo). | |
428 | ||
429 | >> Forĵetu linion, moviĝu ien, forĵetu alian linion. | |
430 | Poste uzu C-y por enĵeti reen la duan forĵetitan linion. | |
431 | Poste uzu M-y kaj la unua forĵetita linio anstataŭigos ĝin. | |
432 | Uzu M-y plue kaj rigardu kion vi akiras. Daŭrigu ĝis la reapero de | |
433 | la dua forĵetita linio, kaj poste de kelkaj pli. Se vi deziras, vi | |
4b5512c8 KH |
434 | povas doni al M-y pozitivajn kaj negativajn argumentojn. |
435 | ||
436 | ||
437 | * MALFARADO | |
438 | ----------- | |
439 | ||
cc725808 PE |
440 | Se vi ŝanĝis la tekston, kaj sekve decidas ke tio estis eraro, vi |
441 | povas malfari la ŝanĝon per la "malfaru"-ordono, C-x u (de la angla | |
4b5512c8 KH |
442 | "undo"). |
443 | ||
cc725808 PE |
444 | Normale, C-x u malfaras la ŝanĝojn faritajn per unu ordono; se vi |
445 | tujsekve ripetas la ordonon C-x u kelkfoje, ĉiu ripeto malfaras unu | |
4b5512c8 KH |
446 | plian ordonon. |
447 | ||
cc725808 | 448 | Sed estas du esceptoj: ordonoj kiuj ne ŝanĝas la tekston ne estas |
54b757fa | 449 | atentataj (tiuj inkludas kursormovajn kaj rulumadajn ordonojn), kaj |
cc725808 | 450 | memenigaj signoj kutime ariĝas en grupojn po ĝis 20. (Tio malpliigas |
4b5512c8 KH |
451 | la tajpadojn de C-x u necesajn por malfari tekstenigon.) |
452 | ||
cc725808 | 453 | >> Forĵetu ĉi-linion per C-k, sekve tajpu C-x u kaj ĝi devas reaperi. |
4b5512c8 | 454 | |
cc725808 PE |
455 | C-_ estas alternativa malfara ordono; ĝi funkcias same kiel C-x u, sed |
456 | ĝi estas pli facila por plurfoja tajpado sinsekva. La malavantaĝo de | |
457 | C-_ estas ke iuj klavaroj malhavas evidentan metodon por tajpi ĝin. | |
458 | Tial ni provizas ankaŭ C-x u. Ĉe iu klavaroj vi povas ricevi C-_ | |
4b5512c8 KH |
459 | tajpante / dum vi premtenas STIR-klavon. |
460 | ||
cc725808 | 461 | Nombra argumento ĉe C-_ aŭ C-x u agas kiel ripetilo. |
4b5512c8 | 462 | |
cc725808 PE |
463 | Vi povas malfari forviŝon de teksto egale bone kiel vi povas malfari |
464 | forĵeton de teksto. La diferenco inter forviŝo kaj forĵeto koncernas | |
465 | la eblon enĵeti per C-y; ĝi ne ekzistas por malfaro. | |
4b5512c8 KH |
466 | |
467 | ||
468 | * DOSIEROJ | |
469 | ----------- | |
470 | ||
cc725808 PE |
471 | Por persistigi la redaktatan tekston, necesas meti ĝin en dosieron. |
472 | Alie, ĝi pereos kiam via Emaksa procezo finiĝos. Por meti vian | |
473 | tekston en dosieron, necesas "trovi" la dosieron antaŭ ol enigi la | |
474 | tekston. (Tio ankaŭ estas nomata "viziti" la dosieron; angle "find, | |
4b5512c8 KH |
475 | visit a file".) |
476 | ||
54b757fa | 477 | Trovi dosieron signifas ke vi igas la enhavon de la dosiero atingebla |
cc725808 PE |
478 | per Emakso. Plurrilate, ĝi estas kvazaŭ vi redaktus la dosieron mem. |
479 | Tamen, la ŝanĝoj kiujn vi faras per Emakso ne persistiĝas ĝis kiam vi | |
4b5512c8 | 480 | "konservos" (angle "save") la dosieron. Vi povas konservi la dosieron |
cc725808 PE |
481 | por ne lasi duonŝanĝitan dosieron ĉe la sistemo kiam vi ne deziras |
482 | tion. Eĉ kiam vi konservas, Emakso lasas la originalan dosieron sub | |
483 | ŝanĝita nomo por la eventualo ke vi poste decidos ke viaj ŝanĝoj estis | |
4b5512c8 KH |
484 | eraraj. |
485 | ||
54b757fa | 486 | Se vi rigardos apud la fundon de la ekrano vi vidos linion kiun |
cc725808 | 487 | komencas kaj finas strekoj; komence "--:-- TUTORIAL.eo" aŭ io simila. |
54b757fa | 488 | Tiu parto de la ekrano normale montras la nomon de la vizitata |
cc725808 | 489 | dosiero. Ĝuste nun, vi vizitas dosieron nomatan "TUTORIAL.eo" kiu |
54b757fa | 490 | estas via propra kopio de la Emaksa lernilo. Kiam vi trovas dosieron |
cc725808 | 491 | per Emakso, la nomo de tiu dosiero aperas ĉe tiu sama loko. |
4b5512c8 | 492 | |
cc725808 | 493 | Unu apartaĵo de la dosiertrova ordono estas, ke vi devas indiki kiun |
4b5512c8 | 494 | dosiernomon vi deziras. Ni diras ke la ordono "legas argumenton de la |
cc725808 | 495 | terminalo" (ĉi-okaze la argumento estas la dosiernomo). Post kiam vi |
4b5512c8 KH |
496 | tajpis la ordonon |
497 | ||
498 | C-x C-f Trovu dosieron | |
499 | ||
500 | Emakso petas ke vi tajpu la dosiernomon. La dosiernomo kiun vi tajpas | |
54b757fa | 501 | aperas sur la plej malsupra linio de la ekrano. Tiu linio estas |
cc725808 | 502 | nomata "la bufreto" (angle "minibuffer") kiam ĝi estas uzata por tia |
4b5512c8 KH |
503 | speco de enigado. Vi povas uzi ordinarajn Emaksajn redaktajn ordonojn |
504 | por redakti la dosiernomon. | |
505 | ||
cc725808 | 506 | Dum vi enigas la dosiernomon (aŭ iun ajn bufretan enigon), vi povas |
4b5512c8 KH |
507 | aboli la ordonon per C-g. |
508 | ||
cc725808 | 509 | >> Tajpu C-x C-f, kaj sekve C-g. Ĉi tio abolas la bufreton, kaj ankaŭ |
54b757fa | 510 | abolas la ordonon "C-x C-f" kiu uzis la bufreton. Do vi ne trovis |
4b5512c8 KH |
511 | dosieron. |
512 | ||
54b757fa GM |
513 | Fininte enigi la dosiernomon, tajpu <Return>. Tiam eklaboros la |
514 | ordono C-x C-f, kaj trovos la dosieron kiun vi elektis. La bufreto | |
cc725808 | 515 | malaperos kiam la C-x C-f ordono finiĝos. |
4b5512c8 | 516 | |
54b757fa | 517 | Post eta tempo la enhavo de la dosiero aperas sur la ekrano, kaj vi |
cc725808 | 518 | povas redakti la enhavon. Kiam vi deziras persistigi viajn ŝanĝojn, |
4b5512c8 KH |
519 | tajpu la ordonon |
520 | ||
521 | C-x C-s konServu (angle "save") la dosieron | |
522 | ||
cc725808 | 523 | Tio kopias la tekston el interne de Emakso en la dosieron. Ĉe la unua |
4b5512c8 | 524 | konservado, Emakso renomas la originalan dosieron per nova nomo por ke |
cc725808 | 525 | ĝi ne perdiĝu. La nova nomo estas farata per aldono de "~" al la fino |
4b5512c8 KH |
526 | de la originala dosiernomo. |
527 | ||
54b757fa | 528 | Fininte la konservadon, Emakso montras la nomon de la dosiero |
cc725808 | 529 | skribita. Konservu sufiĉe ofte, por ne perdi multe da laboro se la |
4b5512c8 KH |
530 | sistemo paneos. |
531 | ||
532 | >> Tajpu C-x C-s, por konservi vian kopion de la lernilo. | |
cc725808 PE |
533 | Emakso devas montri la mesaĝon "Wrote ...TUTORIAL.eo" (Skribis |
534 | ...TUTORIAL.eo) ĉe la fundo de la ekrano. | |
4b5512c8 | 535 | |
cc725808 PE |
536 | Vi povas trovi ekzistantan dosieron, por vidigi aŭ redakti ĝin. Vi |
537 | ankaŭ povas trovi dosieron kiu ankoraŭ ne ekzistas. Ĉi tio estas la | |
54b757fa | 538 | maniero por krei dosieron per Emakso: trovu la dosieron, komence |
4b5512c8 | 539 | malplenan, kaj sekve ekenigu la tekston por la dosiero. Kiam vi petos |
54b757fa GM |
540 | "konservi" la dosieron, Emakso vere kreos la dosieron kun la teksto |
541 | kiun vi enigis. De tiam vi povos opinii ke vi redaktas jam | |
4b5512c8 KH |
542 | ekzistantan dosieron. |
543 | ||
544 | ||
545 | * BUFROJ | |
546 | -------- | |
547 | ||
548 | Se vi trovas duan dosieron per C-x C-f, la unua dosiero restas interne | |
cc725808 | 549 | de Emakso. Vi povas reiri al ĝi retrovante ĝin denove per C-x C-f. |
4b5512c8 KH |
550 | Tio ebligas al vi meti plurajn dosierojn en Emakson. |
551 | ||
552 | >> Kreu dosieron nomatan "umo" tajpante "C-x C-f umo <Return>". | |
cc725808 | 553 | Poste enigu iom da teksto, redaktu ĝin, kaj konservu "umo"n |
4b5512c8 | 554 | tajpante "C-x C-s". |
54b757fa | 555 | Fine, tajpu "C-x C-f TUTORIAL.eo <Return>" por reveni al la |
4b5512c8 KH |
556 | lernilo. |
557 | ||
cc725808 | 558 | Emakso tenas la tekston de ĉiu dosiero en objekto nomata "bufro". |
54b757fa | 559 | Trovo de dosiero kreas novan bufron interne de Emakso. Por vidi |
4b5512c8 KH |
560 | liston de la bufroj kiuj nune ekzistas en via Emakso-procezo, tajpu |
561 | ||
562 | C-x C-b Listigu bufrojn | |
563 | ||
564 | >> Provu C-x C-b nun. | |
565 | ||
cc725808 PE |
566 | Vi vidas, ke ĉiu bufro havas nomon, kaj ke ĝi ankaŭ eble havas |
567 | dosiernomon por la dosiero kies enhavon ĝi tenas. ĈIU teksto kiun vi | |
568 | vidas en Emaksa fenestro estas ĉiam parto de iu bufro. | |
4b5512c8 KH |
569 | |
570 | >> Tajpu C-x 1 por forigi la liston de bufroj. | |
571 | ||
cc725808 | 572 | Se vi havas plurajn bufrojn, je ĉiu momento nur nur unu el ili estas |
54b757fa | 573 | "la kuranta": tiu, kiun vi redaktas. Se vi volas redakti alian |
cc725808 PE |
574 | bufron, vi bezonas "transiri" en ĝin. Se la celata bufro respondas al |
575 | dosiero, vi povas transiri per vizito al ĝi: C-x C-f ... Sed estas | |
576 | pli facila metodo: uzi la ordonon "C-x b", donante al ĝi la nomon de | |
4b5512c8 KH |
577 | la celata bufro. |
578 | ||
54b757fa | 579 | >> Tajpu "C-x b umo <Return>" por transiri en la bufron "umo", |
4b5512c8 KH |
580 | entenantan la tekston de la dosiero "umo". |
581 | Poste tajpu "C-x b TUTORIAL.eo <Return>" por reveni en la lernilon. | |
582 | ||
cc725808 PE |
583 | Plej ofte, la bufronomo estas egala al la nomo de ĝia dosiero (sen la |
584 | dosiera parto). Tamen, ne ĉiam tio estas vera. La listo de bufroj | |
585 | farita per "C-x C-b" ĉiam vidigas al vi la nomojn de ĉiuj bufroj. | |
4b5512c8 | 586 | |
cc725808 | 587 | ĈIU teksto kiun vi vidas en Emaksa fenestro estas ĉiam parto de iu |
4b5512c8 | 588 | bufro. Tamen iuj bufroj ne respondas al dosieroj. Ekzemple, la bufro |
cc725808 | 589 | nomata "*Buffer List*" (Listo de Bufroj) ne havas dosieron. Ĝi estas |
54b757fa | 590 | la bufro enhavanta la liston de bufroj faritaj per la ordono C-x C-b. |
cc725808 PE |
591 | Ankaŭ la bufro "*Messages*" respondas al neniu dosiero; ĝi entenas la |
592 | mesaĝojn aperintajn en la funda linio dum la Emaksa seanco. | |
4b5512c8 | 593 | |
cc725808 | 594 | >> Tajpu "C-x b *Messages* <Return>" por vidigi la bufron de mesaĝoj. |
4b5512c8 KH |
595 | Poste tajpu "C-x b TUTORIAL.eo <Return>" por reveni en la lernilon. |
596 | ||
cc725808 PE |
597 | Se vi ŝanĝas la tekston de unu dosiero, kaj sekve trovas alian |
598 | dosieron, ĉi tio ne konservas la unuan dosieron. Ĝiaj ŝanĝoj restas | |
599 | interne de Emakso, en la bufro de tiu dosiero. La kreado aŭ redaktado | |
54b757fa | 600 | de la bufro de la dua dosiero ne efikas la bufron de la unua dosiero. |
cc725808 PE |
601 | Ĉi tio estas utilega, sed ĝi ankaŭ signifas ke vi bezonas oportunan |
602 | metodon por konservi la bufron de la unua dosiero. Estas ĝena devi | |
603 | revenadi en ĝin per C-x C-f nur por konservi ĝin per C-x C-s. Tial ni | |
4b5512c8 KH |
604 | havas |
605 | ||
606 | C-x s Konservu iom da bufroj. | |
607 | ||
cc725808 PE |
608 | C-x s demandas vin pri ĉiu ŝanĝita bufro kiun vi ne konservis. Ĝi |
609 | demandas vin, pri ĉiu tia bufro, ĉu konservi la bufron. | |
4b5512c8 KH |
610 | |
611 | >> Enigu linion da teksto, kaj sekve tajpu C-x s. | |
cc725808 | 612 | Emakso devas demandi vin ĉu ĝi konservu la bufron "TUTORIAL.eo". |
4b5512c8 KH |
613 | Jesu tajpante "y" (de la angla "yes"). |
614 | ||
615 | ||
616 | * ETENDI LA ORDONARON | |
617 | --------------------- | |
618 | ||
cc725808 | 619 | Ekzistas multege pli da Emaksaj ordonoj ol eblas meti sur ĉiuj el la |
54b757fa | 620 | stiraj kaj meta-aj signoj. Emakso solvas tiun problemon per la |
4b5512c8 KH |
621 | X-ordonoj (de la angla eXtend, "etendo"). Estas du specoj da ili: |
622 | ||
623 | C-x Signa etendo. Sekvata de unu signo. | |
624 | M-x Nomhava ordona etendo. Sekvata de plena nomo. | |
625 | ||
cc725808 | 626 | Ĉi tiuj estas la ordonoj ja utilaj, sed malpli oftaj ol la ordonoj |
54b757fa GM |
627 | kiujn vi jam lernis. Vi jam vidis du el ili: la dosierajn ordonojn |
628 | C-x C-f por "trovi" kaj C-x C-s por "konservi". Alia ekzemplo estas | |
629 | la ordono por fini Emaksan seancon -- la ordono C-x C-c. (Ne timu | |
cc725808 PE |
630 | perdi faritajn ŝanĝojn; C-x C-c proponas konservi ĉiun ŝanĝitan |
631 | dosieron antaŭ ol ĉesigi Emakson.) | |
4b5512c8 | 632 | |
54b757fa | 633 | C-z estas la ordono por eliri Emakso *provizore* -- tiel ke vi povas |
4b5512c8 KH |
634 | reveni en la saman Emaksan seancon poste. |
635 | ||
cc725808 PE |
636 | Sur sistemoj kiuj permesas ĝin, C-z "provizore ĉesigas" Emakson; t.e. |
637 | ĝi revenas en la ŝelon sed ne detruas Emakson. Je la plej komunaj | |
638 | ŝeloj, vi povas reaktivigi Emakson per la ordono "fg" (de la angla | |
639 | "foreground") aŭ per "%emacs". | |
4b5512c8 | 640 | |
cc725808 PE |
641 | Sur sistemoj kiuj ne permesas provizoran ĉesigon, C-z kreas sub-ŝelon |
642 | sub Emakso por doni al vi ŝancon lanĉi aliajn programojn kaj reiri al | |
643 | Emakso poste; ĝi ne vere "eliras" el Emakso. Ĉi-okaze, la ŝela ordono | |
644 | "exit" (eliru) estas la kutima maniero reiri al Emakso de la sub-ŝelo. | |
4b5512c8 | 645 | |
cc725808 PE |
646 | La ordonon C-x C-c uzu por adiaŭi. Ĝi estas ankaŭ la ordono uzenda |
647 | por eliri Emakson lanĉitan per retpoŝta programo aŭ alia simila | |
648 | utilaĵo, ĉar tiuj eble ne scias kiel trakti provizoran ĉesigon de | |
649 | Emakso. Tamen, ordinare, se vi ne estas tuj adiaŭonta, preferindas | |
650 | provizore ĉesigi Emakson per C-z anstataŭ eliri Emakson. | |
4b5512c8 KH |
651 | |
652 | Ekzistas multe da ordonoj C-x. Jen listo de tiuj kiujn vi jam konas: | |
653 | ||
654 | C-x C-f Trovu dosieron. | |
655 | C-x C-s Konservu dosieron. | |
656 | C-x C-b Listigu bufrojn. | |
cc725808 PE |
657 | C-x C-c Ĉesigu Emakson. |
658 | C-x 1 Forigu ĉiujn fenestrojn krom unu. | |
4b5512c8 KH |
659 | C-x u Malfaru. |
660 | ||
cc725808 PE |
661 | Nomhavajn etenditajn ordonojn oni uzas eĉ malpli ofte, aŭ uzas ilin |
662 | nur en kelkaj reĝimoj. Ekzemplo estas la ordono "replace-string" | |
663 | (anstataŭigu-ĉenon), kiu anstataŭigas unu ĉenon je alia tutbufre. | |
664 | Kiam vi tajpas M-x, Emakso demandas de vi ĉe la fundo de la ekrano la | |
665 | nomon de la ordono; ĉi-okaze, "replace-string". Simple tajpu | |
7ad0b6eb GM |
666 | "repl s<TAB>" kaj Emakso kompletigos la nomon. Finu la ordonnomon |
667 | per <Return>. | |
4b5512c8 | 668 | |
cc725808 PE |
669 | La ordono replace-string postulas du argumentojn -- la anstataŭigOTan |
670 | kaj la anstataŭigONTan ĉenojn. Ĉiun argumenton finu per <Return>. | |
4b5512c8 | 671 | |
cc725808 | 672 | >> Movu la kursoron al la blanka linio du liniojn sub ĉi tiu. |
4b5512c8 KH |
673 | Poste tajpu "M-x repl s<Return>linio<Return>peco<Return>". |
674 | ||
cc725808 PE |
675 | Rimarku kiel tiu ĉi linio ŝanĝiĝis: vi anstataŭigis la vorton |
676 | l-i-n-i-o per "peco" kie ajn ĝi aperis, de post la komenca loko de | |
4b5512c8 KH |
677 | la kursoro. |
678 | ||
679 | ||
cc725808 | 680 | * AŬTOMATA KONSERVADO |
4b5512c8 KH |
681 | --------------------- |
682 | ||
cc725808 PE |
683 | Kiam vi faris ŝanĝojn en dosiero, sed ankoraŭ ne konservis ilin, ili |
684 | povus perdiĝi se via komputilo paneos. Por protekti vin de tio, | |
685 | Emakso periode "aŭtokonservas" ĉiujn dosierojn kiun vi redaktas. La | |
686 | nomo de aŭtokonservita dosiero havas la signon "#" komence kaj fine; | |
687 | ekzemple, se via dosiero estas nomata "hello.c", ĝia aŭtokonservita | |
688 | dosiero nomiĝos "#hello.c#". Kiam vi konservos la dosieron | |
689 | normalmaniere, Emakso malkreos ĝian aŭtokonservitan dosieron. | |
4b5512c8 | 690 | |
cc725808 | 691 | Por reakiri vian aŭtokonservitajn redaktaĵojn post paneo, |
54b757fa | 692 | normalmaniere "trovu" la dosieron (per la nomo de la dosiero kiun vi |
cc725808 PE |
693 | redaktis, ne per la nomo de la aŭtokonservita dosiero) kaj poste tajpu |
694 | "yes<Return>" por konfirmi ke vi volas uzi la aŭtomate konservitan | |
4b5512c8 KH |
695 | datumon. |
696 | ||
697 | ||
cc725808 | 698 | * EĤA AREO |
4b5512c8 KH |
699 | ---------- |
700 | ||
cc725808 PE |
701 | Se vi tajpas plursignan ordonon malrapide, Emakso montras ĝin al vi ĉe |
702 | la fundo de la ekrano en areo nomata la "eĥa areo". La eĥa areo | |
4b5512c8 KH |
703 | enhavas la plej malsupran linion de la ekrano. |
704 | ||
705 | ||
cc725808 | 706 | * REĜIMLINIO |
4b5512c8 KH |
707 | ------------- |
708 | ||
cc725808 PE |
709 | La linio tuj super la eĥa areo estas nomata la "reĝimlinio". La |
710 | reĝimlinio montras ion similan al ĉi tio: | |
4b5512c8 KH |
711 | |
712 | --:** TUTORIAL.eo 63% L749 (Fundamental)----------------------- | |
713 | ||
54b757fa | 714 | Tiu linio donas al vi utilan informon pri la stato de Emakso kaj la |
4b5512c8 KH |
715 | redaktata teksto. |
716 | ||
cc725808 PE |
717 | Vi jam scias kion signifas la dosiernomo -- ĝi estas la dosiero kiun |
718 | vi trovis. -NN%-- montras vian nunan lokon en la teksto; ĝi signifas | |
4b5512c8 | 719 | ke NN elcentoj de la teksto estas supren de la supro de la ekrano. Se |
cc725808 PE |
720 | la supro de la dosiero estas sur la ekrano, ĝi montras --Top-- |
721 | anstataŭ -- 0%--. Se la malsupro de la teksto estas sur la ekrano, ĝi | |
722 | montras --Bot--. Se vi rigardas tekston tiom malgrandan ke ĉiom da ĝi | |
723 | aperas en la ekrano, la reĝimlinio montras --All--. | |
4b5512c8 | 724 | |
54b757fa | 725 | La L kun ciferoj indikas la pozicion alimaniere: ili indikas la |
4b5512c8 KH |
726 | kurantan lininumeron de "punkto". |
727 | ||
cc725808 PE |
728 | La steloj ĉe la komenco signifas ke vi ŝanĝis la tekston. Antaŭ la |
729 | ŝanĝoj, kiam vi ekvizitas aŭ konservis dosieron, en tiu parto de la | |
730 | reĝimlinio estas neniaj steloj, nur strekoj. | |
4b5512c8 | 731 | |
cc725808 PE |
732 | La enkrampa parto de la reĝimlinio montras al vi kiujn redaktadajn |
733 | reĝimojn vi uzas. La defaŭlta reĝimo estas "Fundamental" (fundamenta) | |
734 | kiun vi uzas nun. Ĝi estas ekzemplo pri "ĉefreĝimo". | |
4b5512c8 | 735 | |
cc725808 PE |
736 | Emakso havas multajn diversajn reĝimojn. Iuj el ili estas por redakti |
737 | diversajn lingvojn kajaŭ specojn de teksto, ekzemple Lisp-reĝimo, | |
738 | Teksta-reĝimo, ktp. Ĉiam unu kaj nur unu ĉefreĝimo estas aktiva, kaj | |
739 | ĝia nomo ĉiam aperas en la reĝimlinio ĝuste kie "Fundamental" estas | |
4b5512c8 KH |
740 | nun. |
741 | ||
cc725808 PE |
742 | Ĉiu ĉefreĝimo igas iujn ordonojn agi malsame. Ekzemple, estas ordonoj |
743 | por krei komentojn en programo, kaj ĉar ĉiu programlingvo havas | |
744 | malsaman ideon pri tio, kiel komento aspektu, ĉiu ĉefreĝimo devas | |
745 | enigi komentojn malsame. Ĉiu ĉefreĝimo estas la nomo de etenda | |
746 | ordono, per kiu vi povas ŝalti tiun reĝimon. Ekzemple, | |
747 | "M-x fundamental-mode" estas ordono por ŝalti la Fundamentan reĝimon. | |
4b5512c8 | 748 | |
cc725808 PE |
749 | Se vi redaktos tekston (esperantan, anglan ktp), ekzemple ĉi tiun |
750 | dosieron, al vi eble konvenos Teksta-reĝimo. | |
4b5512c8 KH |
751 | |
752 | >> Tajpu M-x text-mode<Return>. | |
753 | ||
cc725808 PE |
754 | Ne maltrankviliĝu, la Emaksaj ordonoj kiujn vi jam lernis malmulte |
755 | ŝanĝiĝas. Sed vi povas observi ke M-f kaj M-b nun traktas apostrofojn | |
756 | kial parton de vortoj. Antaŭe, en Fundamenta reĝimo, M-f kaj M-b | |
4b5512c8 KH |
757 | traktis apostrofojn kiel vortajn disigilojn. |
758 | ||
cc725808 PE |
759 | Ĉefreĝimoj kutime faras tiajn subtilajn ŝanĝojn: la plejmulto da |
760 | ordonoj faras "la saman taskon" en ĉiu ĉefreĝimo, sed ili funkcias | |
4b5512c8 KH |
761 | iomete malsame. |
762 | ||
cc725808 | 763 | Por vidi dokumentaron pri via nuna ĉefreĝimo, tajpu C-h m. |
4b5512c8 | 764 | |
cc725808 PE |
765 | >> Per kelkaj C-u C-v loku ĉi tiun linion ĉe la supro de la ekrano. |
766 | >> Tajpu C-h m, por vidi kiel la Teksta reĝimo diferencas disde la | |
767 | Fundamenta reĝimo. | |
4b5512c8 KH |
768 | >> Tajpu C-x 1 por forigi la dokumentaron for de la ekrano. |
769 | ||
cc725808 PE |
770 | Ĉefreĝimojn oni nomas ĉefaj ĉar ekzistas ankaŭ "kromreĝimoj". |
771 | Kromreĝimoj ne estas alternativoj kontraŭ la ĉefreĝimoj, nur negravaj | |
772 | modifoj al ili. Ĉiun kromreĝimon oni povas ŝalti aŭ malŝalti, | |
773 | sendepende de ĉiuj aliaj kromreĝimoj, kaj sendepende de la ĉefreĝimo. | |
774 | Do vi povas uzi neniom da kromreĝimoj, aŭ unu kromreĝimon, aŭ ian ajn | |
775 | kombinaĵon de kelkaj kromreĝimoj. | |
776 | ||
777 | Unu utilega kromreĝimo, precipe por redakti homlingvan tekston | |
778 | (esperantan, anglan ktp), estas la reĝimo de Aŭtomata Linifaldo (Auto | |
779 | Fill mode). Kiam ĝi estas ŝaltita, Emakso aŭtomate rompas la linion | |
780 | inter vortoj ĉiufoje kiam la enigata tekstolinio iĝas tro larĝa. | |
781 | ||
782 | Por ŝalti la reĝimon de Aŭtomata Linifaldo tajpu | |
783 | "M-x auto fill mode<Return>". Kiam la reĝimo estas ŝaltita, vi povas | |
784 | malŝalti ĝin denove tajpante "M-x auto fill mode<Return>". Se la | |
785 | reĝimo estas malŝaltita, tiu ordono ŝaltas ĝin, kaj se ĝi estas | |
786 | ŝaltita, tiu ordono malŝaltas ĝin. Ni diras ke la ordono "transŝaltas | |
787 | la reĝimon". | |
4b5512c8 KH |
788 | |
789 | >> Tajpu "M-x auto file mode<Return>". Poste enigi linion el "asdf ", | |
cc725808 PE |
790 | ripete, ĝis vi vidos ĝin dividita en du liniojn. Vi devas enigi |
791 | spacetojn inter "asdf", ĉar la Aŭtomata Linifaldo rompas liniojn | |
792 | nur ĉe spacetoj. | |
4b5512c8 | 793 | |
cc725808 PE |
794 | Normale la marĝeno estas post 70 signoj, sed vi povas ŝanĝi tion per |
795 | la ordono C-x f. Vi devus doni la marĝenon kiu vi deziras por nombra | |
4b5512c8 KH |
796 | argumento. |
797 | ||
798 | >> Tajpu C-x f kun la argumento 20. (C-u 2 0 C-x f). | |
54b757fa | 799 | Tajpu ia tekston kaj rigardu kiel Emakso faldas liniojn po 20 |
cc725808 | 800 | signoj. Refiksu la marĝenon al 70 per C-x f. |
4b5512c8 | 801 | |
cc725808 PE |
802 | Se vi faras ŝanĝojn meze de alineo, la Aŭtomata Linifalda reĝimo ne |
803 | refaldas ĝin por vi. | |
804 | Por rearanĝi la alineon, tajpu M-q (Meta-q) dum la kursoro estas | |
54b757fa | 805 | interne de la alineo. |
4b5512c8 | 806 | |
cc725808 | 807 | >> Movu la kursoron en la antaŭan alineon kaj tajpu M-q. |
4b5512c8 KH |
808 | |
809 | ||
cc725808 | 810 | * SERĈADO |
4b5512c8 KH |
811 | --------- |
812 | ||
cc725808 PE |
813 | Emakso povas serĉi aperojn de ĉenoj (tiuj estas aroj da apudaj signoj |
814 | aŭ vortoj), aŭ antaŭen tra la teksto, aŭ malantaŭen. Serĉi ĉenon | |
815 | estas kursormova ordono; ĝi movas la kursoron al la sekvanta loko kie | |
816 | la ĉeno aperas. | |
4b5512c8 | 817 | |
cc725808 PE |
818 | La Emaksa serĉa ordono diferencas de la serĉaj ordonoj de la plimulto |
819 | da redaktiloj per tio, ke ĝi estas "dumtajpa". Tio signifas ke la | |
820 | serĉo okazas dum vi tajpas la ĉenon por priserĉi. | |
4b5512c8 | 821 | |
cc725808 PE |
822 | La ordono por komenci serĉon estas C-s por la serĉo antaŭen, kaj C-r |
823 | por la serĉo malantaŭen. SED ATENDU! Ankoraŭ ne provu ilin nun. | |
4b5512c8 | 824 | |
cc725808 PE |
825 | Kiam vi tajpos C-s, vi vidos la ĉenon "I-search" aperi invite en la |
826 | eĥa areo. Ĉi tio informas vin, ke Emakso estas en la dumtajpa serĉo, | |
827 | atendante ke vi tajpu la ĉenon kies aperon vi deziras trovi. <Return> | |
828 | finas serĉon. | |
4b5512c8 | 829 | |
cc725808 PE |
830 | >> Nun tajpu C-s por komenci serĉon. MALRAPIDE, unuliterope, tajpu la |
831 | vorton "kursoro", paŭzante post ĉiu tajpita signo por vidi, kio | |
4b5512c8 | 832 | okazas al la kursoro. |
cc725808 PE |
833 | Nun vi estas serĉinta por "kursoro", unufoje. |
834 | >> Tajpu C-s denove, por serĉi la sekvan aperon de "kursoro". | |
54b757fa | 835 | >> Nun tajpu <Backspace> kvarfoje kaj rigardu kiamaniere la kursoro |
cc725808 PE |
836 | moviĝas. |
837 | >> Tajpu <Return> por fini la serĉon. | |
4b5512c8 | 838 | |
cc725808 PE |
839 | Ĉu vi vidis, kio okazis? Emakso, en dumtajpa serĉo, penas iri al la |
840 | apero de la ĉeno kiun vi jam tajpis. Por iri al la sekvanta apero de | |
54b757fa | 841 | "kursoro" nur tajpu C-s denove. Se nenia ajn apero ekzistas, Emakso |
cc725808 PE |
842 | pepas kaj informas vin ke la serĉo ĉi-foje "malsukcesis". Ankaŭ C-g |
843 | finus la serĉon. | |
4b5512c8 | 844 | |
cc725808 PE |
845 | RIMARKU: Ĉe iuj sistemoj, C-s senmovigas la ekranon kaj vi vidos ne |
846 | plu da eligo de Emakso. Ĉi tio indikas ke operaciuma "trajto" nomata | |
847 | "fluregulado" interkaptis la C-s kaj ne permesas al ĝi trapasi al | |
54b757fa GM |
848 | Emakso. Por removebligi la ekranon, tajpu C-q. Konsultu la sekcion |
849 | "Spontaneous Entry to Incremental Search" en la Emaksa manlibro por | |
cc725808 PE |
850 | konsilo pri tio, kiel trakti ĉi tiun "trajton". |
851 | ||
852 | Se, meze de dumtajpa serĉo, vi tajpos <Retroviŝu>, vi rimarkos ke la | |
853 | lasta signo en la serĉata ĉeno forviŝiĝas, kaj la serĉo retroiras al | |
854 | la ĵusa loko de la serĉo. Ekzemple, supozu ke vi tajpis "k", por | |
855 | serĉi la unuan aperon de "k". Nun se vi tajpus "u, la kursoro moviĝus | |
856 | al la unua apero de "ku". Nun tajpu <Retroviŝu>. Ĉi tio forigos la | |
857 | "u" de el la serĉata ĉeno, kaj la kursoro moviĝos reen al la unua | |
4b5512c8 KH |
858 | apero de "k". |
859 | ||
cc725808 PE |
860 | Se, meze de dumtajpa serĉo, vi tajpos STIRan aŭ META-signon |
861 | (esceptante kelkajn signojn, specialajn en la serĉo, ekzemple C-s kaj | |
862 | C-r), la serĉo iĝos finita. | |
4b5512c8 | 863 | |
cc725808 PE |
864 | La C-s komencas serĉon kiu celas iun ajn aperon de la serĉata ĉeno |
865 | POST la nuna kursorloko. Se vi deziras serĉi ion supre en la teksto, | |
866 | tajpu C-r anstataŭe. Ĉio dirita pri C-s validas pri C-r, krom ke la | |
867 | direkto de la serĉo estas inversa. | |
4b5512c8 KH |
868 | |
869 | ||
870 | * MULTAJ FENESTROJ | |
871 | ------------------ | |
872 | ||
54b757fa | 873 | Unu el la agrablaj trajtoj de Emakso estas ke vi povas havi plurajn |
4b5512c8 KH |
874 | fenestrojn sur la ekrano samtempe. |
875 | ||
cc725808 | 876 | >> Movu la kursoron al tiu ĉi linio kaj tajpu "C-u 0 C-l" (kun Stira |
4b5512c8 KH |
877 | lo, ne Stira unu). |
878 | ||
879 | >> Nun tajpu "C-x 2", kio fendos la ekranon en du fenestrojn. | |
cc725808 | 880 | Ambaŭ fenestroj vidigas ĉi tiun lernilon. La kursoro restas en la |
4b5512c8 KH |
881 | supra fenestro. |
882 | ||
883 | >> Tajpu C-M-v por rulumi la malsupran fenestron | |
884 | (Se vi ne havas veran Meta-klavon, tajpu Esc C-v.) | |
885 | ||
54b757fa | 886 | >> Tajpu "C-x o" ("o" de la angla vorto "other", "alia") por movi la |
4b5512c8 | 887 | kursoron en la malsupran fenestron. |
cc725808 PE |
888 | >> Uzu C-v kaj M-v en la malsupra fenestro por rulumi ĝin. |
889 | Daŭrigu legi ĉi tiun instrukcion en la supra fenestro. | |
4b5512c8 KH |
890 | |
891 | >> Tajpu C-x o denove por movi la kursoron reen en la supran fenestron. | |
cc725808 | 892 | La kursoro en la supra fenestro estas ĝuste kie ĝi estis antaŭe. |
4b5512c8 | 893 | |
cc725808 | 894 | Vi povas plu uzi C-x o por moviĝi inter fenestroj. Ĉiu fenestro havas |
4b5512c8 | 895 | sian propran kursorlokon, sed nur unu fenestro ja montras la kursoron. |
cc725808 | 896 | Ĉiuj el la ordinaraj redaktaj ordonoj apartenas al la fenestro kiu |
4b5512c8 KH |
897 | enhavas la kursoron. Ni nomas tiun la "elektita fenestro". |
898 | ||
899 | La ordono C-M-v estas utilega kiam vi redaktas tekston en unu fenestro | |
cc725808 PE |
900 | kaj uzas la alian fenestron nur por konsulti. Tiel vi ĉiam povas havi |
901 | la kursoron en la fenestro kie vi redaktas, kaj laŭbezone rulumi tra | |
4b5512c8 KH |
902 | la alia fenestro per C-M-v. |
903 | ||
54b757fa | 904 | C-M-v estas ekzemplo de STIR-META-signo. Se vi havas veran |
cc725808 PE |
905 | META-klavon, vi povas tajpi C-M-v premante ambaŭ STIR kaj META, kaj |
906 | tajpante v. Ne gravas, ĉu STIR aŭ META "venas unue," ĉar ili ambaŭ | |
4b5512c8 KH |
907 | funkcias kiel modifiloj de la signo kiun vi tajpas. |
908 | ||
cc725808 PE |
909 | Se vi ne havas veran META-klavon, kaj uzas <ESC> anstataŭe, la ordo |
910 | gravas: vi devas tajpi <ESC> kaj poste C-v, ĉar "C-ESC v" ne funkcias. | |
911 | Tiel estas ĉar <ESC> estas ne modifilo, sed memstara signo. | |
4b5512c8 | 912 | |
54b757fa | 913 | >> Tajpu "C-x 1" (en la supra fenestro) por forigi la malsupran |
4b5512c8 KH |
914 | fenestron. |
915 | ||
54b757fa GM |
916 | (Se vi tajpus C-x 1 en la malsupra fenestro, tio forigus la supran. |
917 | Pensu pri tiu ordono kiel "restigu nur unu fenestron -- la fenestron | |
4b5512c8 KH |
918 | en kiu mi jam estas.") |
919 | ||
cc725808 | 920 | Ne estas nepraĵo havi la saman bufron en ambaŭ fenestroj. Se vi uzas |
54b757fa | 921 | "C-x C-f" por trovi dosieron en unu fenestro, la alia fenestro ne |
cc725808 | 922 | ŝanĝiĝas. Vi povas trovi dosieron sendepende en ĉiu fenestro. |
4b5512c8 KH |
923 | |
924 | Jen alia maniero uzi du fenestrojn por montri du malsamajn aferojn: | |
925 | ||
54b757fa GM |
926 | >> Tajpu "C-x 4 C-f", kaj sekve la nomon de unu el viaj dosieroj. |
927 | Finu per <Return>. Rimarku ke la elektita dosiero aperas en la | |
cc725808 | 928 | malsupra fenestro. Ankaŭ la kursoro iras tien. |
4b5512c8 | 929 | |
54b757fa | 930 | >> Tajpu "C-x o" por retroiri en la supran fenestron, kaj "C-x 1" por |
4b5512c8 KH |
931 | forigi la malsupran fenestron. |
932 | ||
933 | ||
934 | * REKURSIAJ REDAKTAJ NIVELOJ | |
935 | ---------------------------- | |
936 | ||
54b757fa | 937 | Iam vi eniros ion nomatan "rekursia redakta nivelo". Tio estas |
cc725808 PE |
938 | indikata per ortaj krampoj en la reĝimlinio, ĉirkaŭ la rondaj krampoj |
939 | de la nomo de la ĉefreĝimo. Ekzemple, vi eble vidos [(Fundamental)] | |
940 | anstataŭ (Fundamental). | |
4b5512c8 KH |
941 | |
942 | Por eliri el la rekursia redakta nivelo, tajpu Esc Esc Esc. Tio estas | |
cc725808 PE |
943 | universala "elira" ordono. Vi ankaŭ povas uzi ĝin por forigi kromajn |
944 | fenestrojn, aŭ por eliri el la bufreto. | |
4b5512c8 | 945 | |
54b757fa | 946 | >> Tajpu "M-x" por eniri la bufreton; kaj poste tajpu "Esc Esc Esc" |
4b5512c8 KH |
947 | por eliri. |
948 | ||
949 | Oni ne povas uzi C-g por eliri el rekursia redakta nivelo. Tiel estas | |
cc725808 | 950 | ĉar C-g estas uzata por aboli ordonojn kaj argumentojn INTERNE DE la |
4b5512c8 KH |
951 | rekursia redakta nivelo. |
952 | ||
953 | ||
954 | * KIEL AKIRI PLUAN HELPON | |
955 | ------------------------- | |
956 | ||
cc725808 | 957 | En ĉi tiu lernilo ni penis provizi nur tiom da informo, kiom necesas |
54b757fa | 958 | por ebligi al vi ekuzi Emakson. Emakso disponigas tiom da ebloj, ke |
cc725808 PE |
959 | oni ne povas prezenti ĉiom da ili ĉi tie. Tamen, vi eble dezirus |
960 | lerni plu pri Emakso, ĉar ĝi havas multajn aliajn utilajn trajtojn. | |
961 | Emakso provizas ordonojn por legi dokumentaĵon pri Emaksaj ordonoj. | |
962 | Ĉiuj el tiuj ĉi "helpaj" ordonoj komenciĝas per la signo C-h, kiu | |
4b5512c8 KH |
963 | estas nomata "la Help-signo". |
964 | ||
54b757fa GM |
965 | Por uzi la Helpajn ordonojn, tajpu la signon C-h, kaj sekve signon |
966 | indikantan kian helpon vi deziras. Se vi estas vere perdita, tajpu | |
cc725808 | 967 | C-h ? kaj Emakso montros al vi la specojn de helpo kiujn ĝi povas |
4b5512c8 | 968 | provizi. Se vi tajpis C-h kaj decidas ke vi ne deziras helpon, simple |
cc725808 | 969 | tajpu C-g por aboli ĝin. |
4b5512c8 | 970 | |
cc725808 PE |
971 | (En iuj lokoj oni ŝanĝas la signifon de la signo C-h. Oni prefere ne |
972 | faru tion por ĉiuj uzantoj, do vi rajtas plendi al la sistemestro. | |
973 | Dume, se C-h ne montras mesaĝon pri helpo ĉe la fundo de la ekrano, | |
974 | provu tajpi la F1-klavon aŭ "M-x help <Return>" anstataŭe.) | |
4b5512c8 | 975 | |
54b757fa | 976 | La plej baza HELPA rimedo estas "C-h c". Tajpu C-h, la signon c, kaj |
cc725808 | 977 | ordonan signon aŭ sekvencon; sekve de tio Emakso montras koncizegan |
4b5512c8 KH |
978 | priskribon pri la ordono. |
979 | ||
980 | >> Tajpu C-h c C-p. | |
cc725808 | 981 | En la eĥa areo devas aperi proksimume tia mesaĝo: |
4b5512c8 KH |
982 | |
983 | C-p runs the command previous-line | |
984 | ||
cc725808 PE |
985 | Ĉi tio diras al vi la "nomon de la funkcio". Funkciaj nomoj servas |
986 | ĉefe por agordi kaj etendi Emakson. Sed ĉar funkciaj nomoj estas | |
987 | elektitaj por indiki kion la ordono faras, ili ankaŭ servas kiel | |
988 | koncizega priskribo -- sufiĉa por rememorigi vin pri ordonoj kiujn vi | |
4b5512c8 KH |
989 | jam lernis. |
990 | ||
cc725808 | 991 | Ankaŭ la plursignaj ordonoj, ekzemple "C-x C-s" kaj "<ESC>v", estas |
4b5512c8 KH |
992 | egale eblaj post C-h c. |
993 | ||
cc725808 | 994 | Por akiri pli da informo pri ordono, uzu C-h k anstataŭ C-h c. |
4b5512c8 KH |
995 | |
996 | >> Tajpu C-h k C-p. | |
997 | ||
cc725808 PE |
998 | Ĉi tio montras la plenan priskribon de la funkcio, aldone al ĝia nomo, |
999 | en Emaksa fenestro. Fininte legi la eligaĵon, tajpu "C-x 1" por | |
54b757fa | 1000 | forigi la helptekston. Ne nepras fari tion tuj. Vi povas redakti |
4b5512c8 KH |
1001 | konsultante la helptekston, kaj poste tajpi C-x 1. |
1002 | ||
1003 | Jen iom da aliaj utilaj elektoj por C-h: | |
1004 | ||
1005 | C-h f Priskribu funkcion. Vi tajpas la nomon de la funkcio. | |
1006 | ||
1007 | >> Provu tajpi C-h f previous-line<Return>. | |
cc725808 | 1008 | Ĉi tio vidigas ĉiom da la informo kiun Emakso havas pri la funkcio |
4b5512c8 KH |
1009 | efektiviganta la C-p ordonon. |
1010 | ||
cc725808 PE |
1011 | C-h a Rilate al Ordono ("à propos"). Tajpu ŝlosilvorton kaj |
1012 | Emakso listigos ĉiujn el la ordonoj kies nomoj enhavas | |
1013 | tiun ŝlosilvorton. Vi povas alvoki tiajn ordonoj per | |
1014 | META-x. Por iom da ordonoj, Rilate al Ordono ankaŭ | |
1015 | listigos unu- aŭ dusignan sekvencon alvokantan la | |
4b5512c8 KH |
1016 | saman ordonon. |
1017 | ||
1018 | >> Tajpu C-h a file<Return>. | |
1019 | ||
cc725808 | 1020 | Sekve de ĉi tio vi vidos en aparta fenestro liston da ĉiuj M-x ordonoj |
54b757fa GM |
1021 | enhavantaj "file" en sia nomo. Vi vidos signajn ordonojn listigitaj |
1022 | apud la respondaj ordonnomoj, ekzemple "C-x C-f" kaj "C-x C-w" apud | |
4b5512c8 KH |
1023 | "find-file" kaj "write-file". |
1024 | ||
cc725808 | 1025 | >> Tajpu C-M-v por rulumi la helpfenestron. Faru ĉi tion kelkfoje. |
4b5512c8 KH |
1026 | >> Tajpu C-x 1 por forigi la helpfenestron. |
1027 | ||
cc725808 | 1028 | C-h i Vidigu dialogan manlibron (t.n. "Info"). Ĉi tiu |
54b757fa GM |
1029 | ordono transportos vin en specialan bufron, nomatan |
1030 | "*info*", kie vi povos legi instrukciojn pri la | |
cc725808 | 1031 | pakaĵoj instalitaj en via sistemo. Ekzemple, tajpu |
7ad0b6eb | 1032 | "m emacs <Return>" por legi la manlibron pri Emakso. |
cc725808 | 1033 | Se vi neniam antaŭe uzis Info, tajpu "?", kaj Emakso |
54b757fa | 1034 | gvidos vin tra la prezento de la ebloj de la informa |
cc725808 PE |
1035 | reĝimo. Finleginte ĉi tiun lernilon, uzu la |
1036 | Info-manlibron kiel vian ĉefan dokumentaĵon. | |
4b5512c8 KH |
1037 | |
1038 | ||
1039 | * KROMAJ FUNKCIOJ | |
1040 | ----------------- | |
1041 | ||
54b757fa | 1042 | Pluajn informojn pri Emakso vi povas trovi foliumante ties manlibron, |
cc725808 | 1043 | ĉu paperan (libroforman) aŭ dialogan (en Info -- uzu la Help-menuon aŭ |
54b757fa | 1044 | tajpu "F10 h r"). Du funkcioj kiujn vi probable aparte aprezos estas |
cc725808 | 1045 | la kompletigo, ŝparanta tajpadon, kaj dired, faciliganta manipuladojn |
4b5512c8 KH |
1046 | dosierajn. |
1047 | ||
54b757fa | 1048 | Kompletigo estas rimedo por eviti redundan tajpadon. Ekzemple, se vi |
cc725808 PE |
1049 | volas transiri en la bufron *Messages*, sufiĉas tajpi "C-x b *M<Tab>" |
1050 | kaj Emakso kompletigos la bufronomon per tiom da signoj, kiom ĝi povos | |
54b757fa | 1051 | determini surbaze de tio, kion vi jam tajpis. La kompletigo estas |
4b5512c8 KH |
1052 | priskribita en la Info-manlibro pri Emakso en la nodo "Completion". |
1053 | ||
54b757fa | 1054 | Dired ebligas al vi listigi dosierujon (kaj eventuale, ties |
cc725808 | 1055 | subdosierujojn), kaj moviĝi en tiu listo vizitante, alinomante, |
54b757fa | 1056 | forigante kaj alimaniere manipulante la dosierojn. Dired estas |
4b5512c8 KH |
1057 | priskribita en la Info-manlibro pri Emakso en la nodo "Dired". |
1058 | ||
cc725808 | 1059 | La manlibro priskribas ankaŭ multajn aliajn apartaĵojn de Emakso. |
4b5512c8 KH |
1060 | |
1061 | ||
1062 | * FINO | |
1063 | ------ | |
1064 | ||
54b757fa | 1065 | Memoru, por definitive eliri el Emakso uzu C-x C-c. Por eliri en la |
cc725808 | 1066 | ŝelon provizore, tiel ke vi povu reveni en Emakson poste, uzu C-z. |
4b5512c8 | 1067 | |
cc725808 | 1068 | Ĉi tiu lernilo estas farita kun la intenco esti komprenebla por ĉiu |
4b5512c8 | 1069 | nova uzanto, do se vi trovis ion ajn malklara, ne restu kulpigante vin |
54b757fa | 1070 | mem -- plendu! La adreso por la Esperanta Traduka Teamo estas |
4b5512c8 KH |
1071 | <translation-team-eo@lists.sourceforge.net>. |
1072 | ||
1073 | ||
1074 | * KOPIADO | |
1075 | --------- | |
1076 | ||
cc725808 | 1077 | Ĉi tiu lernilo devenas el longa vico da Emaksaj instruaj dosieroj ekde |
4b5512c8 KH |
1078 | la dosiero verkita de Stuart Cracraft por la originala Emakso. |
1079 | ||
cc725808 | 1080 | Ĉi tiu versio de la lernilo, same kiel GNU Emakso, estas metita sub |
54b757fa | 1081 | kopirajton, kaj venas kun permeso por disdoni kopiojn se certaj |
cc725808 | 1082 | kondiĉoj estas observataj: |
4b5512c8 | 1083 | |
ba318903 | 1084 | Copyright (C) 1985, 1999, 2001-2002, 2005, 2007-2014 Free Software |
ab422c4d | 1085 | Foundation, Inc. |
4b5512c8 | 1086 | |
cc725808 PE |
1087 | Ĉi tiu dosiero estas parto de "GNU Emacs". |
1088 | ||
1089 | "GNU Emacs" estas libera programverko; vi povas ĝin pludistribui | |
1090 | kaj/aŭ modifi je la kondiĉoj de la GNUa Ĝenerala Publika Permesilo, | |
1091 | eldonita de "Free Software Foundation", laŭ la versio 3 de tiu | |
1092 | Permesilo aŭ, se vi preferas, ajna posta versio. | |
1093 | ||
1094 | Ni distribuas ĉi tiun programon esperante ke ĝi estos utila, tamen | |
f27fdc1b | 1095 | SEN IA AJN GARANTIO, i.a. sen la implica garantio pri |
cc725808 PE |
1096 | SURMERKATIGEBLO aŭ TAŬGECO POR IU KONKRETA CELO. Pliajn detalojn |
1097 | vidu en la GNUa Ĝenerala Publika Permesilo. | |
1098 | ||
1099 | Ekzemplero de la GNUa Ĝenerala Publika Permesilo devas esti | |
1100 | liverita al vi kun ĉi tiu programo; se vi ĝin ne ricevis, turnu vin | |
f27fdc1b GM |
1101 | al: Free Software Foundation, Inc., 51 Franklin Street, Fifth |
1102 | Floor, Boston, MA 02110-1301, USA. | |
1103 | ||
1104 | Bonvole legu la dosieron COPYING kaj sekve donu kopiojn de GNU Emakso | |
1105 | al viaj amikoj. Helpu ekstermi programaran obstrukcismon | |
1106 | ("proprietigon") per uzado, verkado kaj kunhavigo de libera | |
1107 | programaro! | |
cc725808 PE |
1108 | |
1109 | Ĉi tiun lernilon esperantigis D. Dale Gulledge; la tradukon reviziis | |
f27fdc1b | 1110 | kaj kompletigis Sergio B. Pokrovskij. |
4b5512c8 KH |
1111 | |
1112 | --- end of TUTORIAL.eo --- | |
1113 | ||
1114 | ;;; Local Variables: | |
cc725808 | 1115 | ;;; coding: utf-8 |
4b5512c8 | 1116 | ;;; End: |